ART12 nummer 10
Het was de lente van 1998: ART12 nummer 10, de eerste keer met een kleurenomslag. Wat waren we als team weer trots! Maar het was meteen ook de laatste ART12 op papier, bleek achteraf. Dat was wel jammer. Niet zo gepland, wel zo gegaan. De verhalen in het magazine kan je natuurlijk lezen in het magazine als je de foto vergroot. Hier vertel ik wat meer over deze editie.
Destijds was de kleurenomslag even duur als de volledige zestien bladzijden tellende zwart-witte inhoud bij een oplage van 500 stuks. CMC/Soul Relations hadden consequent geadverteerd in de voorgaande ART12’s. Ze gingen samen met mij de uitdaging aan om op te schalen naar een kleurenomslag. Hun advertentie, van ‘Select Personnel’ met Two Outta Millions en Rescue, op de achterkant van het magazine maakte de kleurenomslag mogelijk. Dat er een witte rand om de pagina’s zat, kwam door de print-techniek. De machines hadden een halve centimeter marge rondom nodig om het papier vast te pakken. Die witte rand liep als een rode draad van ellende door de papieren geschiedenis van ART12, daar vertel ik later nog wel meer over.
En ART12 editie 10 was ook de laatste keer op papier. Op een gegeven moment heb ik de kosten-batenanalyses tegen het licht gehouden om zicht te krijgen wat het verschil zou zijn tussen ART12 op papier of online. De conclusie maakte dat we stopte met ART12 op papier en volledig overgingen naar ART12 online. Mooi meegenomen: nu was alles in full-colour. Het maken van een papieren tijdschrift is mooi maar het is wel heel veel werk.
Bij een geprinte versie ging de meeste energie, tijd en geld zitten in het gedonder van het daadwerkelijk op papier krijgen van de inhoud. Daarna het verspreid en het verkocht te krijgen van het papier met de journalistieke inhoud. Dat was de grootste stress en hoofdpijn. Dat ging ten koste van het inhoudelijk journalistieke gebeuren: om goede verhalen te vinden en te kunnen maken. Het papier was maar een middel en niet het doel.
Het tijdperk van fysieke geluids-, beeld- en informatiedragers als middel voor massamedia begon ten einde te komen rondom de millennium wisseling. De jaren ’90 was het moment dat de internetrevolutie begon huis te houden. Een revolutie die het hele medialandschap en de hele muziekindustrie radicaal zou veranderen.
Mijn broer Rense VanderHoek en mijn vriend Martijn van Lanen waren, los van elkaar, al flink aan het pionieren met wat er allemaal mogelijk was op het internet met ART12. De benodigde software om een platform daarvoor te hebben, moest zelf gemaakt of ontdekt en beheerd worden. Het was digitaal pionierswerk. De expertise van Rense en Martijn.
Als ik volledig online ging, dan had ik geen directe inkomsten uit verkoop en advertenties meer. Adverteren en verkoop op internet was nog helemaal niet van de grond gekomen. Maar ik had ook niet de grootste kostenpost van de druk- en verspreidingskosten. Online bood wel weer de ruimte om op elk moment nieuws te kunnen publiceren. Hoe dat dan moest en hoe daarin ruimte te bieden aan adverteerders, dat was wederom pionieren. Waar we geheid wel wat op zouden bedenken wat zou werken.
Vandaag de dag, 24 jaar later, is het allemaal een stuk makkelijker, zo makkelijk dat je er eigenlijk niet meer bij stil staat hoe wonderbaarlijk snel alle techniek is veranderd. Voor iedereen zijn allemaal kant en klare templates en platformen beschikbaar en blog, post en tweet je er in een handomdraai er wereldwijd op los.
En nu ik weer een papieren exemplaar vasthoud, op compact A5 formaat makkelijk weg te steken in de binnenzak…. Dat voelt toch heel anders aan dan de online restanten op een touchscreen.
Auke VanderHoek,
lente 2022
Auke VanderHoek - Woord en Beeld 